Zoals vele trouwe bezoekers volgens mij wel weten, ben ik al enige tijd bezig met het verwezenlijken van een theatervoorstelling om kinderen van groep 7 en 8, op een leuke, interactieve, manier, kennis te laten maken met het orgel. 

Het volledige pakket bestaat uit een kennismakingsles waarin de kinderen leren over de rijke geschiedenis van het instrument en een les waarin ze zelf een orgel gaan bouwen! Als knallende afsluiter brengen zij een bezoekje aan de Sint Servaas waar ze kunnen kijken naar een spannende theatervoorstelling vol magie. Daarna mogen ze het orgel nog van dichtbij bekijken en bespelen. 

De financiering voor dit project heb ik bij elkaar gekregen door middel van crowdfunding via het platform Voordekunst. En dit liep veel voorspoediger dan ik had gedacht. 6 dagen voor de deadline hebben we de volle 100% bij elkaar. 

De animo voor dit pakket is zeer groot, dus alles wat we de komende week extra aan donaties binnenkrijgen gaat naar een vervolgtraject, om nóg meer kinderen op deze leuke manier naar het orgel te krijgen!

Zaterdag 4 november is de try-out van deze voorstelling, er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar! Dus wil je graag komen kijken, stuur even een mailtje naar mamaastricht@gmail.com met daarin ook hoeveel kaarten je graag zou willen, of doneer nog snel €30 dan ontvang je de DVD bij je thuis!

https://www.voordekunst.nl/projecten/6289-jeugdtheater-ter-promotie-van-het-orgel

De zomervakantie staat weer voor de deur. Voor velen is dit de tijd voor een eindsprint zodat er daarna genoten kan worden van een welverdiende periode van rust. Genieten van de zon en een andere omgeving, om daarna weer vol goede moed aan het werk te gaan.

Maar dit is ook de periode waarin op heel veel plekken in Europa de orgelfestivals beginnen. Niet zo gek om dat in het seizoen te doen waarin het publiek niet met dikke jassen hoeft te koukleumen, maar juist wat verkoeling kan zoeken in de kerk. Luisterend naar een organist die zich, zeer waarschijnlijk, wel behoorlijk in het zweet werkt.

Ik ben inmiddels al een aantal jaren de vaste registrant van het orgelfestival in Maastricht. Jaarlijks ontmoet ik daardoor veel (relatief) beroemde organisten die over de hele wereld concerten geven. Het is iedere keer weer een leuke ervaring om deze mensen te leren kennen en te zien hoe deze mensen met de spanning voorafgaand aan het concert omgaan. Ieder van hen heeft zo zijn of haar rituelen. Dit kan verschillen van een kwartier voor aanvang stil in een hoekje kruipen en er pas 1 minuut van tevoren weer vandaan te komen tot grappen en geinen met de registranten en zelfs rek en strek oefeningen.

Ook het netwerken is tijdens deze festivals heel belangrijk. Niet alleen met het registreren maar ook door het bezoeken van deze concerten. Het publiek is over het algemeen een vaste groep mensen. Grote fans die bij nagenoeg ieder concert aanwezig zijn. Als je begint met orgel spelen zijn deze concerten de uitgelezen gelegenheid om connecties te maken die later goed van pas kunnen komen.

Hoe beter deze mensen je kennen, hoe makkelijker het wordt om ergens een kerk in te lopen en te vragen of je het orgel even mag proberen.

De orgelwereld is vrij klein, maar het voelt als een eer er deel van uit te mogen maken. Nieuw bloed is altijd zeer welkom, dus ik nodig jullie graag uit om kennis te komen maken en deze mooie concerten te bezoeken!

Een aantal weken geleden ben ik begonnen als dirigente van een gemengd koor.

En in die paar weken heb ik ontzettend veel geleerd. Over mensen en hoe zij op kleine veranderingen in mimiek reageren.

Maar ik ben me vooral meer bewust geworden van wat muziek eigenlijk is en hoe je dit ervaart.

Vanaf het moment dat ik serieus orgel begon te spelen en de muziektheorie begon te leren, lag de focus op het rationele aspect van muziek. Alles, maar dan ook alles is analyseerbaar. Zélfs hoe je de ultieme muzikale lijn neerzet is analyseerbaar: die noot moet sneller, daar minder vertragen, en daar meer, en die noot moet vloeiend overgaan in de volgende terwijl tussen de andere twee juist een kleine opening moet komen.

Zodra je zelf niet de klank produceert maar leiding geeft aan je instrument (in dit geval het koor) geef je ruimte aan iets wat normaal gesproken overschaduwd wordt door je eigen ratio: je krijgt ruimte om te luisteren.

Tijdens mijn bachelor was één steeds terugkerende opmerking van één van mijn hoofdvakdocenten dat ik moest luisteren en mijn oren bij wijze van spreken halverwege de kerk moest hangen. Ik dacht toentertijd dat dit vanzelfsprekend was, maar niks bleek minder waar.  Pas nu ik zelf intensief moet luisteren naar de klank van het koor ben ik in staat om het toe te passen aan het orgel.

Fingers crossed dat dit een extra puntje oplevert op mijn orgelexamen! :)

Onder veel van mijn, net van het conservatorium afgestudeerde, collega's die eveneens lesgeven in de muziek, krijg ik wel eens de vraag wat ik zou doen als één van mijn (toekomstige) leerlingen naar het conservatorium zou willen. Zou ik het ze afraden of zou ik er alles op alles op zetten om hen de benodigde kennis en techniek aan het instrument bij te brengen die ze voor hun toelating nodig hebben?

Met mijn ervaringen met het conservatorium, die echt niet altijd makkelijk en leuk waren en zijn, zou ik het de leerling in kwestie niet aanraden. En toch zou ik mijn leven niet anders willen zien dan het nu is.

Ik denk dat het heel belangrijk is dat je, voordat je aan het conservatorium begint, een duidelijk beeld moet hebben van hoe je wilt dat je leven eruit ziet. Het ideaalbeeld bestaat namelijk uit de hele dag muziek maken en overal om je heen met muziek bezig te zijn. Het moet je zuurstof en je voedsel zijn wil je het kunnen overleven. Maar dat is niet genoeg.

Ik heb zelf altijd geweten dat ik met kinderen wilde werken, later kwam daar de muziek bij. En nog wat later ontdekte ik dat ik kinderen over het orgel wilde leren. Maar hoe wil je dat doen met een instrument dat bijna niemand nog kent? Toen ik aan het conservatorium begon had ik het droombeeld dat ik fulltime op een muziekschool kon werken, piano- en orgelles geven, andere instrumentalisten en zangleerlingen begeleiden op voorspeelavonden, één keer in de zoveel tijd een concert op een mooi orgel in de buurt en dat zou het dan zo'n beetje wel zijn. En toen zette de crisis door… muziekscholen gingen bij bosjes over de kop, of hebben nog steeds moeite hun hoofd boven water te houden en proppen daarom maar 5 pianoleerlingen in een uur tegelijk in een lokaal met een docent. En vragen daarvoor evenveel van iedere leerling als een volledig jaar collegegeld. Om nog maar te zwijgen over het gemiddeld aantal orgelleerlingen per muziekschool, waarvoor eigenlijk nergens in de omgeving nog twee handen nodig zijn om ze te tellen. Weg droom.

Dus, wat dan?

De grootste droom denkbaar stak zijn kop op. Een eigen muziekschool, onafhankelijk van subsidies waarin iedere leerling zijn eigen weg kan volgen, zich volledig kan ontplooien binnen de muziek en daarbij theaterproducties opzetten voor kinderen in de basisschoolleeftijd zodat zij kennis kunnen maken met het orgel. Met als lange termijn doel dat er weer een generatie na mij zal komen die liefde heeft voor dit instrument, haar waarde en geschiedenis kent en deze hoog in het vaandel wilt zetten.

Al met al steven ik met hoge snelheid nog altijd op een afgrond af die mijn diploma heet. Ik heb totaal geen zicht erop of ik meteen voldoende inkomen zal verwerven om te voorkomen dat ik ergens achter een kassa beland. En toch zou ik deze studie en de muziek voor geen goud hebben willen ruilen voor iets waarmee ik gelijk een baangarantie had.

Dus om terug te komen op de eerste stelling: zou ik mijn leerlingen aan- of afraden naar het conservatorium te gaan: Als zij een duidelijke visie hebben op wat ze ermee willen bereiken en de daarbij behorende portie talent bezitten, zal ik ze niet ontmoedigen. Maar ik zou ze wel een zo realistisch mogelijk beeld proberen bij te brengen van hoe hun toekomst (of toch in ieder geval de 4 tot 6 jaar die volgt) eruit kunnen gaan zien. 

Op de valreep van de tijd dat we elkaar nog gelukkig nieuwjaar mogen wensen, schrijf ik mijn eerste blog van 2017.

Bij deze wens ik iedereen dan ook een jaar vol muziek, geluk en liefde.

Een nieuw jaar brengt een uitgelezen mogelijkheid om het voorgaande jaar te evalueren en voor het komende jaar een nieuwe koers uit te zetten.

Dat is iets waar ook ik juist hard mee bezig ben, niet alleen op persoonlijk vlak, maar vooral ook op professioneel gebied.

Sommige mensen zouden het een goed voornemen noemen, voor mij komt het alleen toevallig zo uit dat ik er op 1 januari mee heb kunnen beginnen: het écht opzetten en uitwerken van mijn bedrijf en met nieuwe inspiratie marketingtechnieken voor mijn scriptie uitproberen.  Met als einddoel (en hopelijk op 31 december van dit mooie nieuwe jaar) veel nieuwe mensen waarop ik mijn passie voor en kennis van muziek en orgels mag overbrengen. 

Ik ben van mening dat muziek maken voor ieder mens belangrijk is. Ik heb het in een veel te ingewikkeld artikel al eerder met jullie gedeeld, maar muziek heeft zowel invloed op onze lichamelijke als op onze geestelijke gesteldheid. Het traint inlevingsvermogen, fijngevoeligheid, alertheid en compassie voor de medemens, kortom alles wat ons onderscheidt van het primatenbestaan.

Bij mij heerst de overtuiging dat mensen alle kennis die zij in hun leven nodig hebben voor een waardig bestaan, daadwerkelijk al in bezit hebben. Je bent als perfect mens geboren, maar wordt beïnvloed door externe factoren waardoor zelfs de meest basic dingen, zoals een natuurlijke ademhaling, in de vergetelheid kunnen raken.

Wanneer je je daarvan bewust bent kun je terug komen bij je meest authentieke zelf. In de dispokinesetherapie die ik aanbied, gaan we daar samen naar op zoek. Door terug te keren naar jouw meest natuurlijke houding ontstaat de ruimte om vrij te musiceren, zonder oordeel over klank, je houding, of eventuele pijnklachten in je lichaam.

Dit voer ik ook door in mijn andere lespraktijken. De eigen ontwikkeling van de leerling staat voorop, leren muziek maken zonder beperkingen, en vrij de ruimte voor eigen interpretatie en fantasie.

Hoe gek het ook klinkt, deze compassie, en het geduld dat ik kan opbrengen voor mijn leerlingen en anderen in mijn omgeving lijkt eindeloos. Maar tegenover mezelf vergeet ik het maar al te vaak.

Misschien moet ik dan dit jaar toch maar een goed voornemen voor dit jaar op de hand nemen: het oefenen in compassie voor mezelf, zoals ik dat ook voor anderen heb.

Lieve allemaal,

Voor mijn master-research moet ik onder andere de positie van het orgel in de maatschappij, door de eeuwen heen, analyseren.

Zoals ik in mijn eerste blog aanhaalde is de belangrijkste rol van het orgel bijna altijd kerkelijk geweest.

De kerk heeft zijn ups en downs gekend en het orgel veranderde daardoor synchroon van populariteit.

Maar hoe zit het dan met de algehele bekendheid van het instrument nu? En waardoor werden de laatste opmarsen in de populariteit beïnvloed?

De laatste grote opmars die het orgel gekend heeft was in de jaren 60/70. Deze is direct te relateren aan de opkomst van het Hammond orgel. Nu, ongeveer 50 jaar later, kent het orgel een dieptepunt als nooit tevoren. Dit is te linken aan de ontkerkelijking van de samenleving, zeker weten. De kerk is immers het podium van het orgel. Ondanks dat samen met mij een heleboel mensen en organisaties op zoek zijn naar de "holy grail" om deze negatieve spiraal te doorbreken, heeft nog niemand hem echt gevonden.

Ik merk dat bij veel van mijn collega's er een beeld rond het orgel hangt dat zich ver verheft boven elk ander muziekinstrument. Het feit dat het instrument "de koningin der instrumenten" wordt genoemd staat hoog in het vaandel. Dit zorgt ervoor dat het instrument een elite-status bekleedt. Maar is die status wel terecht?

Ja en nee. Ja, omdat het het grootste en meest veelzijdige instrument is dat door 1 persoon bespeeld kan worden. Bovendien staat het over het algemeen op een bijzondere locatie, die meteen een heel andere sfeer geeft.

Maar door het instrument op zijn enorme voetstuk te laten staan is de drempel voor geïnteresseerden te hoog om het daadwerkelijk te leren bespelen.

Ik zou daarom mijn collega-organisten willen vragen hun gedachten hierover te laten gaan: Hoe zien jullie de status van het instrument? Zou jij zelf, in de manier waarop je praat en denkt over "jou" instrument, de toegankelijkheid van het orgel kunnen veranderen? Jullie reacties zijn meer dan welkom!

En voor de (nog)niet-organisten: hoe zien jullie het orgel? Is het daadwerkelijk een instrument voor de elite, een klein groepje bevoorrechte mensen? Of is het instrument misschien toch toegankelijker dan het beeld dat ik zojuist heb geschetst?

De laatste jaren is er een enorme opkomst in wetenschappelijke onderzoeken naar wat muziek (maken) met het brein doet. Onlangs heb ik hier een artikel over gelezen dat heel schematisch en in leesbaar Nederlands weergeeft hoe ons brein op muziek reageert.

Ik vind dit heel interessant om met jullie te delen, omdat het in ons dagelijks leven een veel grotere invloed heeft dan menigeen door heeft.

In bovenstaande afbeelding kun je zien dat élk deel van de hersenen geprikkeld wordt door muziek. Wanneer je zelf muziek maakt, leggen deze delen onderling verbindingen die op veel vlakken in het dagelijks leven en tot op hoge leeftijd doorwerken.

Later in het artikel worden er 7 psychologische mechanismen beschreven die door muziek worden geprikkeld:

• De hersenstam reflex:

Onze hersenen scannen continu onze omgeving op ongewone of onverwachtse geluiden. Dit beïnvloedt onze primaire sensorische en motorische functies zoals hartslag, ademhaling en beweging.

• Ritmische aanpassing:

De correlatie tussen externe en interne ritmiek (oftewel ritme in muziek uit de omgeving en het ritme binnen in het lichaam, zoals hartslag en ademhaling) en de uitwerking die dit heeft op de emotie. Zo wordt een uptempo beat vaker gerelateerd aan positieve emoties en een actieve staat van zijn en een langzamere beat aan droevigere emoties en een meer relaxte staat van zijn.

• Evaluatieve conditionering:

Connecties die in de hersenen worden gelegd door herhaling van de muziek en een andere externe stimulus, waardoor deze ten grondslag liggen aan een bepaalde emotie.

• Emotionele besmetting:

Als je je afvraagt wat er qua emotie eerst was "de kip of het ei?" zet je de muziek op omdat je in een bepaalde stemming bent, of raak je in een bepaalde stemming door de muziek? Dan gaat het in dit geval om het laatste.

• Beeldtaal:

Het visualiseren van interne beelden (vanuit de herinnering en associaties) die worden opgeroepen door de muziek.

• Persoonlijk geheugen:

De connectie die in de hersenen ontstaat door de muziek en een externe situatie of gebeurtenis, bijvoorbeeld een trouwerij. Waardoor de muziek ook zonder de genoemde setting (de trouwerij) dezelfde (positieve) emotie oproept.

• Muzikale verwachtingen:

Dit hangt voor een groot deel samen met je persoonlijke kennis van muziek. Hoewel nagenoeg iedereen het wel doorheeft wanneer een liedje, nummer of muziekstuk "uit" is, worden je hersenen er ook op getraind om door het muziekstuk heen steeds meer verwachtingen te creëren. Deze verwachtingen roepen ook een bepaalde emotie op (in mijn geval vaak verwarring of irritatie als een nummer of muziekstuk 2 seconden voor het einde wordt afgezet).

Nu dan een lang verhaal kort: onze hersenen hebben heel veel baat bij het luisteren èn maken van muziek. Hoe eerder we hier in ons leven mee beginnen, hoe sneller de nieuwe verbindingen gelegd kunnen worden en hoe intelligenter wij worden op alle andere gebieden in ons leven. Muziek maakt niet alleen slimmer, maar muziek maakt ons vooral meer MENS.

Liefs,

Ilona

Het volledige artikel kun je hier lezen:

http://www.tells-a-story.nl/2016/01/14/muziek-in-de-oren/

Een mooi beeld van wat muziek met mensen doet, vind je soms op de meest onverwachte plekken. Ik houd ervan om mensen te observeren wanneer er muziek gemaakt wordt. Niet allen de muzikanten, die je regelmatig al snel in een soort trance van klanken iet verdwijnen, maar vooral ook de mensen die door de muziek aangetrokken worden.

Een mooie plek hiervoor is er één die op steeds meer plekken in Nederland, en de rest van de wereld, verschijnt: bij de piano op het station.

Afgelopen week kwam ik Utrecht Centraal binnen gelopen en nam er net een jonge knul plaats aan de piano, zijn vriend stond er een beetje ongemakkelijk naast, lachend om de muzikale grapjes van zijn vriend. Ik kreeg de indruk dat hij die grapjes niet helemaal begreep.

Even later kwam er een andere jonge knul bij en ze besloten om samen verder te spelen. Dit resulteerde al heel snel in een magisch samenspel van klank die de hele stationshal vulde, de vrouwelijke omroepster kwam er met moeite bovenuit.

In de verte zag ik een apart gekleed meisje aan komen lopen, je zag haar ogen zelfs van die afstand twinkelen. Ze bleef op een afstand van zo'n 10 meter van de jongens, en de piano, gebiologeerd kijken, haar voet bewoog langzaam op en neer, maar haar bewegingen werden al snel enthousiaster.

Hoe langer de muziek door ging, hoe meer mensen zich rond de piano verzamelden en hoe meer de jongens plezier kregen in hun spel. Er kwamen mensen voorbij die de wereld om hen heen niet mee kregen omdat er misschien net belangrijk werk op hun telefoon verscheen, maar het merendeel van de mensen maakte toch een opmerking: "moet je die vingers zien!" "knap, hè?!".

In het publiek dat zich verzameld had werden blikken uitgewisseld, mensen die elkaar niet kennen, vonden ineens een connectie met een wildvreemde, er werd contact gemaakt tussen dansende bejaarden en jonge meiden en mannen.

Toen de jongens langzaam tot het einde kwamen van hun improvisatie, barstte er een daverend applaus los. Langzaam lost de meute op in het alledaagse tempo van Utrecht Centraal, maar de lach op het gezicht van het meisje en de bejaarde vrouw en niet te vergeten de jonge knullen die samen zoiets moois hadden gecreëerd, zal nog lang nasidderen door dit station.

Hey allemaal!

Beetje bij beetje krijgt mijn website vorm, en wordt het dus tijd om jullie op de hoogte te brengen van activiteiten, initiatieven en nieuwtjes over muziekschool Claviatura!

Om te beginnen zal ik me even voorstellen.

Mijn naam is Ilona de Jong, als zevenjarig meisje ging ik voor het eerst aan een piano zitten. Mijn beste vriendinnetje speelde toen al een tijdje piano, mijn zus ook, dus naast dat het vooral spannend was, was het ook heel stoer!

Na een tijdje was ik zover dat ik mocht beginnen in het eerste boekje met muziek van Bach: "my first lessons in Bach." Mijn pianodocent uit die tijd vond het heel grappig om daarvan te maken: "My first lessons in Bagger". Maar ik vond de muziek zo mooi dat ik het eigenlijk helemaal geen leuk grapje vond.

Op de middelbare school ging ik met een keyboardje bij het schoolorkest. Daarmee maakte we concertreizen, dat naast een niet al te hoog muzikaal niveau vooral gewoon gezellig waren. En het jaar kwam dat we naar Wenen gingen! We hadden het hele jaar vooral hard gewerkt aan onze Weense Walzen en voerde die ook met veel plezier op op het plein voor paleis Schönbrunn en andere bekende en mooie plekken in de stad. Op één van de vrije momenten ben ik met een vriendin een enorme kerk ingelopen. En daar stond ze: de koningin der instrumenten: het orgel.

Ik was gelijk verkocht en had voor mezelf besloten dat ik dat wilde leren bespelen. Het half jaar dat daarop volgde heb ik bij mijn ouders gezeurd om orgelles te krijgen, en zo als kleine schattige meisjes dat vaak lukt: ik kreeg mijn zin.

De basisprincipes van het instrument waren mij vrij snel duidelijk en het bleek dat ik aanleg had. Na een half jaar besloot ik dat ik naar het conservatorium wilde, en zo kwam ik terecht op de Voorbereidende opleiding en Jong Talent klas. Twee jaar later werd ik aangenomen op het conservatorium van Maastricht.

Nu, oef, ruim 10 jaar later, is mijn liefde voor het instrument nog niet afgezwakt. Eigenlijk zelfs alleen maar groter geworden. Het is ontzettend spannend en indrukwekkend om ergens in een dorpje of stad een kerk in te lopen en daar weer een pareltje te ontdekken.

Inmiddels studeer ik de Master Orgel aan het conservatorium van Utrecht. Hier ben ik bezig met het opzetten van een orgelklas, het organiseren van een theaterproject met orgel speciaal voor kinderen, en het onderzoeken wat het orgel nodig heeft om nieuw leven ingeblazen te krijgen!

Veel mensen denken dat het orgel er alleen is voor de kerk, maar dat is niet meer van deze tijd. Mensen komen niet meer in de kerk, en dus ook niet meer in aanraking met het orgel.

Wat is er dan voor nodig om het orgel los te maken van haar kerkelijke basis, zonder dat het zijn roots en geschiedenis verliest?

Voel je vrij om te reageren onder het kopje contact!

Liefs,

Ilona